Quyền được bào chữa của bị can, bị cáo trong vụ án hình sự theo Bộ luật hình sự 2015

Quyền bào chữa là một trong những nội dung cơ bản của quyền được xét xử công bằng – một lĩnh vực cơ bản của quyền con người trong tố tụng hình sự. Việc bảo đảm quyền bào chữa trong tố tụng hình sự có vai trò quan trọng, góp phần bảo đảm quyền con người, một tiêu chí cơ bản trong tiến trình xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa.

1. Quyền bào chữa là gì?

Bào chữa được hiểu là việc dùng lý lẽ, chứng cứ để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho bị can, bị cáo. Bào chữa là quyền hiến định của bị can, bị cáo trong tố tụng hình sự. Đây cũng là quyền của bị can, bị cáo được đưa ra các chứng cứ, lý lẽ, được đặt câu hỏi, được tranh luận trong giai đoạn điều tra và giai đoạn xét xử. Bị can, bị cáo có thể tự bào chữa, nhờ người bào chữa, hay nhờ luật sư bào chữa cho mình. Cơ quan điều tra, viện kiểm sát và tòa án có nhiệm vụ bảo đảm cho bị can, bị cáo thực hiện quyền bào chữa của họ.

2. Quyền bào chữa của các bị can, bị cáo

2.1. Bị can, bị cáo tự bào chữa

Quyền tự bào chữa được pháp luật ghi nhận và bảo đảm cho phép bị can, bị cáo tự thực hiện các hành vi tố tụng và quyền tố tụng để bảo vệ quyền và lợi ích của họ trước các cơ quan tiến hành tố tụng trong quá trình giải quyết vụ án. Tự bào chữa là một hình thức thực hiện quyền bào chữa của bị can, bị cáo. Pháp luật Việt Nam cho phép bị can, bị cáo được tự mình thực hiện các hành vi tố tụng như đưa ra chứng cứ và những yêu cầu có lợi cho mình khi tham gia tố tụng mà không nhất thiết phải có sự tham gia của người bào chữa.

Theo điều 60, điều 61 bộ luật tố tụng hình sự 2015 thì để bào chữa cho mình bị can, bị cáo có một số những quyền như sau:

– Được biết lý do mình bị khởi tố;

– Được thông báo, giải thích về quyền và nghĩa vụ quy định tại Điều này;

– Trình bày lời khai, trình bày ý kiến, không buộc phải đưa ra lời khai chống lại chính mình hoặc buộc phải nhận mình có tội;

– Trình bày ý kiến về chứng cứ, tài liệu, đồ vật liên quan và yêu cầu người có thẩm quyền tiến hành tố tụng kiểm tra, đánh giá;

– Bị cáo có quyền đề nghị chủ tọa phiên tòa hỏi hoặc tự mình hỏi người tham gia phiên tòa nếu được chủ tọa đồng ý; tranh luận tại phiên tòa

– Bị cáo có quyền được nói lời sau cùng trước khi nghị án

– Bị cáo có quyền xem biên bản phiên tòa yêu cầu ghi những sửa đổi bổ sung vào biên bản phiên tòa

– Bị cáo còn có các quyền khác theo quy định của pháp luật.

2.2. Bị can, bị cáo nhờ người bào chữa

Quyền nhờ người khác bào chữa là quyền năng tố tụng đặc thù của bị can, bị cáo bào chữa cho mình băng sự giúp đỡ của luật sư, người đại diện hợp pháp của họ,…. Thực tế hiện nay do nhiều lý do khác nhau nên không phải bị can, bị cáo nào cũng có khả năng tự bào chữa một cách có hiệu quả. Nhờ người khác bào chữa là hình thức thực hiền quyền bào chữa của bị can, bị cáo và góp phần vào việc giúp cơ quan tiến hành tố tụng giải quyết vụ án được khách quan.

Như vậy bị can, bị cáo có quyền tự mình bào chữa hoặc nhờ người khác bào chữa để đảm bảo được sự khách quan trong quá trình giải quyết vụ án và bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của mình.

Nếu bạn còn bất kỳ thắc mắc nào về Quyền được bào chữa của bị can, bị cáo trong một vụ án hình sự hoặc cần sự hỗ trợ chuyên nghiệp, đừng ngần ngại liên hệ với META LAW qua số điện thoại 0869.898.809 hoặc gửi email tuvanmeta@gmail.com. Đội ngũ luật sư và chuyên gia của chúng tôi luôn sẵn sàng lắng nghe và giải đáp mọi câu hỏi của bạn một cách tận tâm và hiệu quả nhất!

Mời bạn đọc cùng tham khảo thêm những chủ đề đang được quan tâm tại META LAW

• Chứng cứ là gì? Ai có quyền được thu thập chứng cứ trong thủ tục tố tụng hình sự?
• Vợ hoặc chồng muốn ly hôn mà bên còn lại không đồng ý thì phải làm gì?
• Chồng vay tiền đi đánh bạc, cá độ… thì vợ có phải trả nợ hay không?