Luật Đất đai năm 2024 có hiệu lực khi nào? Cần lưu ý điều gì

Luật Đất đai năm 2024 được Quốc hội thông qua tại Kỳ họp bất thường lần thứ 5, ngày 18 tháng 1 năm 2024, thay thế cho Luật Đất đai năm 2013. Đây được coi là bước đột phá lớn góp phần bảo vệ quyền lợi của người sử dụng đất, tạo nền tảng pháp lý rõ ràng cho việc quản lý, sử dụng và khai thác đất đai, phù hợp với sự phát triển và yêu cầu thực tiễn mới của đất nước. Vậy Luật Đất đai năm 2024 có hiệu lực khi nào? Trong bài viết dưới đây, Công ty Luật TNHH META LAW sẽ cung cấp cho bạn thông tin về hiệu lực thi hành của Luật Đất đai năm 2024.

Giới thiệu chung về Luật Đất đai năm 2024 

Luật Đất đai số 31/2024/QH15 được Quốc hội khóa XV thông qua tại Kỳ họp bất thường lần thứ 5 ngày 18 tháng 01 năm 2024. 

Về phạm vi điều chỉnh, Luật Đất đai năm 2024 quy định về chế độ sở hữu đất đai, quyền hạn và trách nhiệm của Nhà nước đại diện chủ sở hữu toàn dân về đất đai và thống nhất quản lý về đất đai, chế độ quản lý và sử dụng đất đai, quyền và nghĩa vụ của công dân, người sử dụng đất đối với đất đai thuộc lãnh thổ của nước CHXHCN Việt Nam.

Về đối tượng áp dụng của Luật Đất đai năm 2024, bao gồm: Cơ quan nhà nước thực hiện quyền hạn và trách nhiệm đại diện chủ sở hữu toàn dân về đất đai, thực hiện nhiệm vụ thống nhất quản lý nhà nước về đất đai; Người sử dụng đất; Các đối tượng khác có liên quan đến việc quản lý, sử dụng đất đai.

Về bố cục, Luật Đất đai năm 2024 gồm 16 chương, tăng 02 chương so với Luật Đất đai năm 2013 (bổ sung thêm 01 chương quy định về phát triển quỹ đất và tách chương thu hồi đất, trưng dụng đất, bồi thường, hỗ trợ tái định cư thành 02 chương); gồm 260 điều, trong đó sửa đổi, bổ sung 180 điều, bổ sung mới 78 điều, gộp 13 điều, bỏ 13 điều và tách 4 điều.

Luật Đất đai năm 2024 có hiệu lực từ khi nào?

Hiệu lực thi hành của Luật Đất đai năm 2024 được quy định tại Điều 252 của Luật này. Theo đó, Luật Đất đai năm 2024 sẽ có hiệu lực thi hành từ ngày 01 tháng 01 năm 2025. 

Tuy nhiên, ngày 29 tháng 06 năm 2024, Quốc hội đã ban hành Luật số 43/2024/QH15,  sửa đổi, bổ sung một số Điều của Luật Đất đai số 31/2024/QH15, Luật Nhà ở số 27/2023/QH15, Luật Kinh doanh bất động sản số 29/2023/QH15 và Luật các tổ chức tín dụng số 32/2024/QH15. Trong đó, Luật này đã sửa đổi khoản 1 Điều 252 Luật Đất đai năm 2024, điều chỉnh về hiệu lực thi hành của Luật Đất đai năm 2024. 

Cụ thể, thay vi từ ngày 01/01/2025, Luật Đất đai năm 2024 sẽ có hiệu lực thi hành từ ngày 01 tháng 08 năm 2024, sớm hơn 5 tháng so với  quy định trước đó, trừ các trường hợp quy định tại khoản 2 và khoản 3 Điều 252 Luật Đất đai năm 2024: 

• Điều 190 và  Điều 248 của Luật này có hiệu lực thi hành từ ngày 01 tháng 4 năm 2024.
• Việc lập, phê duyệt quy hoạch sử dụng đất được tiếp tục thực hiện theo quy định của Nghị quyết số 61/2022/QH15 ngày 16 tháng 6 năm 2022 của Quốc hội về tiếp tục tăng cường hiệu lực, hiệu quả thực hiện chính sách, pháp luật về quy hoạch và một số giải pháp tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, đẩy nhanh tiến độ lập và nâng cao chất lượng quy hoạch thời kỳ 2021 – 2030.

Khoản 9 Điều 60 của Luật này có hiệu lực thi hành từ ngày Nghị quyết số 61/2022/QH15 hết hiệu lực.

Tại sao Luật Đất đai năm 2024 có hiệu lực thi hành sớm hơn?  

Việc Luật Đất đai năm 2024 được đưa vào thi hành sớm hơn 5 tháng so với quy định ban đầu sẽ tạo ra động lực lớn cho sự phát triển kinh tế – xã hội của đất nước. Điều này không chỉ góp phần bảo đảm quyền lợi cho người sử dụng đất, thúc đẩy quá trình cải cách và hiện đại hóa quản lý đất đai, mà quan trọng hơn hết, là có thể giải quyết kịp thời những vướng mắc lớn về đất đai đang đặt ra mà pháp luật hiện hành không thể tháo gỡ, cụ thể như sau: 

Thứ nhất, thông qua giải trình của Chính phủ trong tờ trình đề nghị Quốc hội điều chỉnh thời điểm có hiệu lực thi hành sớm hơn đối với Luật Đất đai, Luật Đất đai có hiệu lực thi hành sớm hơn sẽ góp phần khơi thông nguồn lực, khơi dậy tiềm năng, phát huy cao nhất giá trị nguồn lực đất đai, đất đai sẽ được khai thác hợp lý và phát huy đúng tiềm năng vốn có, đáp ứng mong mỏi của các địa phương, doanh nghiệp và người dân. 

Thứ hai, nhiều nội dung mới trong quản lý và sử dụng đất đai được quy định tại Luật Đất đai 2024 khi được thi hành trước hiệu lực ban đầu 5 tháng sẽ đáp ứng được nhu cầu phát triển của xã hội, áp dụng kịp thời những thay đổi tiến bộ trong quản lý và sử dụng và khai thác nguồn tài nguyên đất đai trong giai đoạn mới. Những thay đổi quan trọng có thể kể đến như: nội dung về quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất; cải cách thủ tục hành chính trong lĩnh vực đất đai; cấp Giấy chứng nhận chuyển sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất; thu hồi, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư; giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất; bảng giá đất; xây dựng hệ thống thông tin, cơ sở dữ liệu về đất đai;…

Bên cạnh đó, nhiều chính sách có thể thực hiện kịp thời, mang xu hướng có lợi cho người sử dụng đất…sẽ được thực thi sớm, đem lại tác động tích cực đến đời sống của người dân. Cụ thể, khi Luật Đất đai năm 2024 có hiệu lực, nhiều quy định sửa đổi, bổ sung góp phần bảo vệ quyền lợi cho người sử dụng đất, chẳng hạn như: Bổ sung các khoản hỗ trợ khi bị thu hồi đất; Bố trí tái định cư trước khi ra quyết định thu hồi đất; Thu hồi đất nông nghiệp có thể được bồi thường nhà ở, đất ở; Cấp sổ đỏ cho người sử dụng đất không có giấy tờ về đất trước 01/07/2014; chính sách đối với đồng bào dân tộc thiểu số;… và nhiều quyền lợi mới khác mà người dân có thể được hưởng trong giao dịch đất đai kể từ ngày 01/08/2024. 

Người dân được hưởng lợi gì khi Luật Đất đai năm 2024 có hiệu lực thi hành?

Luật Đất đai năm 2024 có nhiều điểm tiến bộ, phù hợp với sự phát triển của xã hội. Trong đó, có sự thay đổi, điều chỉnh một số điều khoản, quy định nhằm đảm bảo quyền lợi tốt nhất cho người dân, cụ thể như sau: 

Cấp sổ đỏ cho nhiều loại đất không có giấy tờ sử dụng trước ngày 01/07/2024 

Luật Đất đai năm 2024 đã mở rộng mốc thời gian đối với với trường hợp đất không có giấy tờ được cấp sổ đỏ, tạo cơ hội cho người sử dụng đất đang sử dụng đất không có giấy tờ trước ngày 01 tháng 07 năm 2014 được cấp sổ đỏ. Cụ thể, Theo Điều 138 Luật này, Luật Đất đai 2024 quy định cụ thể 03 mốc thời gian sẽ được xét cấp sổ đỏ, sổ hồng đối với hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất ổn định trước 01/07/2024 đáp ứng đủ điều kiện theo quy định: Từ trước 18/12/1980, từ 18/12/1980 – trước 15/10/1993 và từ 15/10/1993 – trước 01/07/2014, kéo dài hơn 10 năm so với quy định của Luật Đất đai năm 2013.

Mở rộng chính sách về đất đai đối với các đối tượng “yếu thế” trong quan hệ đất đai 

Điểm tiến bộ của Luật Đất đai năm 2024 so với Luật Đất đai năm 2013 đó là đã lồng ghép vấn đề về giới trong lĩnh vực đất đai. Theo quy định tại Điều 11 Luật Đất đai năm 2024, Luật mới đã bổ sung thêm một trong những hành vi bị nghiêm cấm trong lĩnh vực đất đai bao gồm “Cấm phân biệt đối xử về giới trong quản lý, sử dụng đất đai”. Quy định này đảm bảo sự công bằng, bình đẳng giữa nam và nữ trong quản lí, sử dụng, thực hiện các giao dịch liên quan đến đất đai. 

Đồng thời, Luật Đất đai năm 2024 đã có những quy định mới nhằm thể chế hóa các chủ trương, chính sách của Đảng về đất đai nhằm bảo đảm quyền lợi, tạo điều kiện phát triển đối với đồng bào dân tộc thiểu số. Điều 16 đã quy định cụ thể nhiều trách nhiệm của Nhà nước về đất đai đối với đồng bào dân tộc thiểu số, với nhiều chính sách hỗ trợ đất đai cho người dân tộc thiểu số thuộc diện hộ nghèo, hộ cận nghèo tại vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi…

Đất nông nghiệp khi bị thu hồi có thể được bồi thường bằng đất ở hoặc nhà ở

Căn cứ theo quy định tại Luật Đất đai năm 2013, khi Nhà nước thu hồi đất nông nghiệp, người sử dụng đất sẽ chỉ được bồi thường bằng đất nông nghiệp hoặc bằng tiền trong trường hợp không có đất nông nghiệp để thu hồi. 

Luật Đất đai năm 2024 đã mở rộng hình thức bồi thường trong trường hợp bị thu hồi đất nông nghiệp. Cụ thể, theo Khoản 6 Điều 111, Hộ gia đình, cá nhân bị thu hồi đất nông nghiệp, đất phi nông nghiệp không phải đất ở, nếu đủ điều kiện bồi thường về đất theo quy định mà có nhu cầu bồi thường bằng đất ở hoặc nhà ở và địa phương có điều kiện về quỹ đất ở, nhà ở thì được bồi thường bằng giao đất ở hoặc nhà ở tái định cư.

Việc bố trí tái định cư và bàn giao nhà ở tái định cư phải được thực hiện xong trước khi ra quyết định thu hồi đất

Theo quy định tại Khoản 3 Điều 80 Luật Đất đai năm 2024, điều kiện thu hồi đất là phải hoàn thành việc phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và việc bố trí tái định cư theo quy định của pháp luật.

Đồng thời, đối với nguyên tắc bồi thường, hỗ, trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất, Khoản 6 Điều 91 Luật Đất đai năm 2024 quy định, việc phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và việc bố trí tái định cư phải được hoàn thành trước khi có quyết định thu hồi đất.  

Bổ sung quy định về hỗ trợ khi nhà nước thu hồi đất 

Luật Đất đai năm 2024 đã bổ sung thêm một số khoản hỗ trợ khi Nhà nước thu hồi đất, được quy định tại Khoản 1 Điều 108 Luật này, cụ thể:

• Hỗ trợ di dời vật nuôi;
• Hỗ trợ để tháo dỡ, phá dỡ, di dời tài sản gắn liền với đất. 

Kết luận

Trên đây là thông tin về hiệu lực thi hành của Luật Đất đai năm 2024 mà chúng tôi đã cung cấp. Luật Đất đai năm 2024 là bước ngoặt quan trọng trong quá trình hoàn thiện hệ thống pháp luật về đất đai. Việc thay đổi hiệu lực thi hành của Luật Đất đai năm 2024 giúp thể chế hóa kịp thời các chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước về đất đai, qua đó thúc đẩy quá trình cải cách và hiện đại hóa quản lý đất đai và giải quyết kịp thời những vướng mắc lớn về đất đai đang đặt ra mà pháp luật hiện hành không thể tháo gỡ. 

Với những thông tin mà bài viết trên đã cung cấp, hi vọng rằng quý độc giả đã nắm bắt được hiệu lực thi hành của Luật Đất đai năm 2024, qua đó biết được lí do vì sao Luật này lại có hiệu lực thi hành sớm hơn, và những điểm có lợi cho người dân khi Luật Đất đai 2024 có hiệu lực thi hành.

Nếu bạn cần tư vấn, hỗ trợ thực hiện các thủ tục, giao dịch liên quan đến đất đai một cách chính xác, nhanh chóng và an toàn, hãy để đội ngũ Luật sư của Meta Law đồng hành cùng bạn.

Meta Law là Công ty luật uy tín, giàu kinh nghiệm trong lĩnh vực pháp luật và dịch vụ pháp lý cho cá nhân, doanh nghiệp. Meta Law luôn là lựa chọn hàng đầu cho các cá nhân và tổ chức đang tìm kiếm dịch vụ pháp lý chuyên nghiệp tại Hà Nội. Công ty cung cấp đa dạng dịch vụ như: Tư vấn và giải quyết tranh chấp trong lĩnh vực dân sự, hình sự, kinh doanh thương mại, sở hữu trí tuệ, kế toán – thuế, hỗ trợ thủ tục giấy phép, trong đó bao gồm tư vấn và giải quyết tranh chấp đất đai. Hoạt động dựa trên giá trị cốt lõi “Tâm – Trí – Tín”, cung cấp các dịch vụ pháp lý chất lượng cao với phương châm “Tận tâm – Chuyên nghiệp – Tiết kiệm – Thành công”, cùng cam kết “Sự hài lòng của khách hàng là thước đo giá trị”, Meta Law cam kết tư vấn Pháp luật, hỗ trợ các dịch vụ với chi phí hợp lý, bảo vệ tốt nhất quyền lợi của Quý khách hàng.

META LAW sở hữu đội ngũ nhân sự trình độ chuyên môn cao, am hiểu pháp luật và thủ tục pháp lý. Luật sư Mai Văn Xuân là Giám đốc điều hành của Công ty Luật TNHH Meta Law,  được đánh giá uy tín trong danh sách Luật sư giỏi, dày dặn kinh nghiệm tại Hà Nội. Với sự tận tâm và chuyên môn cao, Luật sư Mai Văn Xuân luôn nỗ lực mang đến giải pháp pháp lý tối ưu cho khách hàng.

Liên hệ Công ty Luật TNHH META LAW:

• Địa chỉ: Tầng 5, 137 Hoàng Quốc Việt, Phường Nghĩa Đô, Cầu Giấy, Hà Nội.
• Hotline: 0869.898.809
• Website: https://metaasia.vn
• Email: tuvanmeta@gmail.com