Hình thức hợp đồng lao động
Trong quá trình thực hiện hợp đồng lao động, hợp đồng là căn cứ pháp lý ràng buộc quyền nghĩa vụ giữa các bên. Theo đó, hợp đồng lao động là sự thỏa thuận giữa người lao động và người sử dụng lao động về việc làm có trả công, tiền lương, điều kiện lao động, quyền và nghĩa vụ của mỗi bên trong quan hệ lao động (Điều 13 BLLĐ 2019).
Tuy nhiên, trường hợp hai bên thỏa thuận bằng tên gọi khác nhưng có nội dung thể hiện về việc làm có trả công, tiền lương và sự quản lý, điều hành, giám sát của một bên thì được coi là hợp đồng lao động.
BLLLĐ 2012 quy định “hợp đồng lao động phải làm được giao kết bằng văn bản và được làm thành 02 bản, người lao động giữ 01 bản, người sử dụng lao động giữ 01 bản, trừ trường hợp quy định tại Khoản 2 Điều này. Đối với công việc tạm thời có thời hạn dưới 03 tháng, các bên có thể giao kết hợp đồng lao động bằng lời nói”. Xuất phát từ thực tiễn đời sống, với sự phát triển của khoa học và công nghệ thì việc giao kết hợp đồng lao động không còn đơn thuần bằng văn bản, lời nói nữa mà đã được giao kết hợp đồng bằng phương thức điện tử. Với việc ban hành Luật Giao dịch điện tử năm 2005 thì việc giao kết hợp đồng hoàn toàn có thể thông qua hình thức phương tiện điện tử là phương tiện hoạt động dựa trên công nghệ, điện tử, kỹ thuật số, từ tính, truyền dẫn không dây, quang học, điện tử, hoặc công nghệ tương tự. Trước sự phát triển của khoa học công nghệ, BLLĐ 2019 đã ghi nhận hình thức giao kết hợp đồng lao động bằng phương tiện điện tử. Đây là điểm mới cơ bản nhằm phù hợp với văn bản pháp luật về giao dịch điện tử cũng như đáp ứng thực tiễn.
Theo Khoản 2 Điều 14 BLLD 2019, hợp đồng lao động được giao kết thông qua 1 trong 03 hình thức sau đây:
(1) Hợp đồng lao động bằng văn bản.
(2) Hợp đồng lao động điện tử dưới hình thức thông điệp dữ liệu.
(3) Được giao kết hợp đồng lao động bằng lời nói áp dụng đối với hợp đồng có thời hạn dưới 01 tháng.
Tuy nhiên cần lưu ý: Hợp đồng lao động trong các trường hợp sau đây bắt buộc phải được giao kết bằng văn bản dù hợp đồng có thời hạn dưới 01 tháng:
Thứ nhất, giao kết hợp đồng lao động với nhóm người lao động từ đủ 18 tuổi trở lên thông qua một người lao động trong nhóm được ủy quyền giao kết hợp đồng lao động để làm công việc theo mùa vụ, công việc nhất định có thời hạn dưới 12 tháng. Pháp luật ghi nhận phải giao kết hợp đồng lao động bằng văn bản trong trường hợp này nhằm bảo vệ quyền lợi chính đáng của từng người lao động. Đặc biệt khi tham gia thực hiện các công việc theo mùa vụ, công việc nhất định có thời hạn ngắn (dưới 12 tháng), nếu không có văn bản ghi nhận thỏa thuận quyền nghĩa vụ giữa các bên, nội dung công việc, điều kiện lao động, trả lương, trả công thì không thể có căn cứ vững chắc bảo vệ quyền lợi của những người làm công, khó có thể đòi được lương theo đúng tính chất công việc thỏa thuận ban đầu, khó có thể yêu cầu người lao động trả đủ lương cho từng người lao động. Thậm chí, nếu không có sự thỏa thuận bằng văn bản, do tính chất ngắn hạn khối lượng công việc không nhiều rất dễ xảy ra trường hợp người sử dụng lao động đơn phương chấm dứt lao động một cách đột ngột với người lao động. Việc giao kết bằng văn bản với nhóm người lao động là thiệt sự cần thiết, nhất là trong trường hợp người sử dụng lao động thông đồng cùng 1 số người lao động phủ nhận công sức lao động của người lao động khác.
Thứ hai, giao kết hợp đồng lao động với người chưa đủ 15 tuổi: Người lao động chưa đủ 15 tuổi là trẻ em, là người chưa thành niên là đối tượng ưu tiên được bảo vệ theo quy định của luật. Nếu không quy định giao kết hợp đồng bằng văn bản có thể xảy ra trường hợp: lợi dụng nhận thức chưa đầy đủ của người lao động chưa đủ 15 tuổi mà người sử dụng lao động ký hợp đồng lao động với những nội dung không đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của người lao động theo đúng quy định của luật như: trả lương thấp hơn lương tối thiểu, thời gian làm việc vượt quá thời gian tối thiểu mà người lao động chưa đủ 15 tuổi được phép làm, giao kết thực hiện các công việc nặng nhọc không được phép cho người lao động dưới 15 tuổi được phép làm, điều kiện lao động độc hại…
Thứ ba, giao kết hợp đồng lao động với lao động là người giúp việc gia đình: Đặc thù của công việc lao động giúp việc gia đình là người lao động sống và làm việc trong môi trường tại gia của người thuê, do đó rất dễ xảy ra trường hợp người lao động bị chèn ép, bóc lột hay đánh đập mà không ai biết, quyền lợi không được đảm bảo. Là người lao động yếu thế lại lao động trong môi trường khép kín gò bó tại gia của người sử dụng lao động, việc quy định giao kết hợp đồng văn bản đối với lao động là giúp việc gia đình là cần thiết nhằm bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng của người lao động.
Ngoài ra, hợp đồng lao động phải được giao kết bằng vản bản và được làm thành 02 bản, người lao động giữ 01 bản, trừ trường hợp quy định tại Khoản 2 Điều 14 BLLĐ 2019 trên.
Trên đây là những giải đáp của Công ty Luật TNHH Meta Law về hình thức hợp đồng lao động. Để được tư vấn thêm thông tin chi tiết Quý khách hàng vui lòng liên hệ trực tiếp với Meta Law theo thông tin sau:
Công ty Luật TNHH META LAW
🏠 Địa chỉ: Tầng 5, số 137 Hoàng Quốc Việt, phường Nghĩa Đô, quận Cầu Giấy, TP. Hà Nội.
🌐 Web: https://metaasia.vn/
☎️ Hotline tư vấn: 0869.898.809
✉️Email: tuvanmeta@gmail.com
Biên tập: Hảo