Luật sư hình sự: Vai trò trong việc bảo vệ quyền lợi hợp pháp của bị cáo

Khi đứng trước những cáo buộc hình sự nghiêm trọng, bị cáo không chỉ đối mặt với nguy cơ mất tự do, mà còn với những hậu quả lâu dài đối với cuộc sống của mình. Chính vì vậy, vai trò của luật sư hình sự trở nên vô cùng quan trọng. Với hiểu biết sâu rộng về pháp luật và các thủ tục tố tụng, luật sư hình sự không chỉ bảo vệ quyền lợi hợp pháp mà còn đảm bảo một quá trình xét xử công bằng.

1. Luật sư hình sự là gì?

Khái niệm Luật sư hình sự là gì theo Khoản 1 Điều 22 Luật Luật sư 2006 quy định về phạm vi hành nghề của luật sư như sau: “Tham gia tố tụng với tư cách là người bào chữa cho người bị tạm giữ, bị can, bị cáo hoặc là người bảo vệ quyền lợi của người bị hại, nguyên đơn dân sự, bị đơn dân sự, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan trong vụ án hình sự”.

Theo đó, có thể hiểu rằng, Luật sư hình sự là người bào chữa, góp phần xác định sự thật khách quan của vụ án, giúp cơ quan tiến hành tố tụng giải quyết vụ án đúng người, đúng tội, đúng pháp luật. Ngoài ra, hỗ trợ đương sự trong vụ án bác bỏ một phần hoặc toàn bộ cáo buộc, giảm nhẹ TNHS cho người bị buộc tội,…

2. Vai trò quan trọng trong việc bảo vệ quyền lợi hợp pháp của bị cáo.

Luật sư hình sự đóng vai trò quan trọng trong quá trình điều tra, truy tố, xét xử, góp phần vào việc giải quyết các vụ án được khách quan, đúng pháp luật, giúp bảo vệ tốt nhất quyền, lợi ích của bị can, bị cáo, người bị tố cáo, người bị hại… theo quy định pháp luật. Đối với từng giai đoạn của vụ án, luật sự đều đóng một vai trò khác nhau.

2.1. Trong giai đoạn giải quyết tin báo tố giác tội phạm:

BLTTHS năm 2015 quy định luật sư được tham gia vào giai đoạn này với tư cách là người bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp cho người bị tố giác, người bị kiến nghị khởi tố; đây được coi là một điểm sáng, có giá trị đối với luật sư trong tiến trình giải quyết vụ án. Giai đoạn giải quyết tin báo tố giác tội phạm là giai đoạn diễn ra trước khi khởi tố vụ án, khởi tố bị can. Do vậy, khi luật sư được tham gia tại giai đoạn này giúp luật sư tiếp cận vụ án chi tiết, cụ thể hơn, đưa ra được những đánh giá khách quan ban đầu; từ đó bảo vệ quyền lợi của người bị tố giác hiệu quả. Cụ thể giai đoạn này, luật sư sẽ thực hiện các công việc sau:

• Đưa ra chứng cứ, tài liệu, đồ vật, yêu cầu;
• Kiểm tra, đánh giá và trình bày ý kiến về chứng cứ, tài liệu, đồ vật liên quan và yêu cầu người có thẩm quyền tiến hành tố tụng kiểm tra, đánh giá;
• Có mặt khi lấy lời khai người bị tố giác, người bị kiến nghị khởi tố và nếu được Điều tra viên hoặc Kiểm sát viên đồng ý thì được hỏi người bị tố giác, người bị kiến nghị khởi tố. Sau mỗi lần lấy lời khai của người có thẩm quyền kết thúc thì người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người bị tố giác, người bị kiến nghị khởi tố có quyền hỏi người bị tố giác, người bị kiến nghị khởi tố;
• Có mặt khi đối chất, nhận dạng, nhận biết giọng nói người bị tố giác, người bị kiến nghị khởi tố;
• Khiếu nại quyết định, hành vi tố tụng của cơ quan, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng.
• Sử dụng các biện pháp do pháp luật quy định để góp phần làm rõ sự thật khách quan của vụ án;
• Giúp người bị tố giác, người bị kiến nghị khởi tố về pháp lý nhằm bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của họ.

2.2. Trong giai đoạn điều tra, truy tố

Giai đoạn điều tra: thực hiện quyền bào chữa cho bị can, bị cáo, người bị tạm giữ và bảo vệ quyền lợi cho các đối tượng trên, giúp họ tránh các hoạt động xâm phạm bởi các hoạt động sai trái, tiêu cực của cơ ban điều tra như tham gia hỏi cung bị can cùng cơ quan điều tra để tranh việc ép cung, mớm cung gây bất lợi cho bị can, bị cáo. luat su gioi

Bên cạnh đó, luật sư còn có thể tự mình thu thập chứng cứ, tiến hành xem xét và đánh giá chứng cứ do cơ quan điều tra thu thập để làm sáng tỏ sự thật khách quan của vụ án.

Giai đoạn truy tố: Luật sư tiến hành nghiên cứu hồ sơ, xem xét và đánh giá chứng cứ nhằm đưa ra các nhận định, xây dựng các lập luận hướng giải quyết vụ án để chuẩn bị cho phiên tòa nhằm bảo vệ thân chủ.

2.3. Trong giai đoạn xét xử

Trong phiên tòa sơ thẩm, luật sư hình sự có thể đại diện và thay mặt bị cáo tham gia tranh luận với Viện kiểm sát nhằm bảo vệ quyền lợi hợp pháp cho thân chủ. Khi đó, những lập luận sắc bén của luật sư sẽ góp phần vào quyết định hình phạt, tội danh của Hội đồng xét xử. Bởi vậy, luật sư phải thật sự cẩn trọng và chuẩn bị tốt những phương án để trả lời câu hỏi từ Viện kiểm sát.

Nếu chuyển trong phiên tòa phúc thẩm, luật sư hình sư được quyền đại diện thân chủ đưa ra những quan điểm để yêu cầu Hội đồng xét xử xem xét lại một phần hoặc toàn bộ bản án. Nhằm tăng khả năng thuyết phục và chấp nhận đề nghị, luật sư cần phải chuẩn bị, bổ sung chứng cứ cho bị cáo. Tuy nhiên, ở trong mọi hoàn cảnh, việc trau dồi kinh nghiệm và kiến thức luôn là cần thiết, hỗ trợ vụ án được giải quyết theo hướng tốt nhất cho thân chủ.

3. Các kỹ năng của luật sư trong vụ án hình sự cần phải có?

Luật sư hình sự là người đồng hành quan trọng trong mọi vụ án, từ nghiên cứu hồ sơ, tham gia điều tra, đến tranh luận tại tòa. Vậy luật sư hình sự cần được trang bị những kỹ năng gì?

• Kỹ năng trao đổi, giao tiếp với khách hàng: Luật sư tiếp xúc, trao đổi với khách hàng trong vụ án hình sự, tiếp cận yêu cầu của khách hàng và trao đổi đánh giá ban đầu về vụ án.
• Kỹ năng tham gia một số hoạt động điều tra
• Kỹ năng nghiên cứu vụ án hình sự: cụ thể như nghiên cứu hồ sơ vụ án, bản cáo trạng, kết luận điều tra và các tài liệu liên quan khác; từ đó rút ra những yếu tố có lợi cho khách hàng.
• Kỹ năng trao đổi với người bị buộc tội, bị hại và đương sự khác
• Kỹ năng kiến nghị với cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng và cơ quan, tổ chức khác: như soạn thảo các đơn kiến nghị với các cơ quan có thẩm quyền.
• Kỹ năng chuẩn bị tham gia phiên tòa sơ thẩm: cụ thể thực hiện các công việc như chuẩn bị luận cứ bào chữa, bảo vệ trong phiên tòa hình sự sơ thẩm; lập bảng hỏi tại phiên tòa và chuẩn bị một số công việc khác như gặp gỡ bị can,…
• Kỹ năng tham gia phiên tòa sơ thẩm: gồm các kỹ năng như theo dõi phiên tòa, thực hiện việc hỏi các bên trong vụ án, tranh luận, đối đáp trong phiên tòa; ngoài ra tư vấn hỗ trợ khách hàng kháng cáo bản án.
• Kỹ năng tham gia giai đoạn xét xử phúc thẩm: chuẩn bị và tham gia tương tự phiên tòa sơ thẩm.
• Kỹ năng tham gia giai đoạn thi hành án và thủ tục giám đốc thẩm, tái thẩm: tư vấn, soạn thảo văn bản về các vấn đề liên quan cho khách hàng.

4. Tại sao cần phải thuê luật sư hình sự giỏi?

Khi bị cáo đối mặt với các cáo buộc hình sự, đó là một trong những thời điểm căng thẳng và quyết định nhất trong cuộc đời họ. Những hậu quả pháp lý có thể kéo dài suốt đời và ảnh hưởng đến tự do, danh dự, công việc và cuộc sống cá nhân của họ. Trong những tình huống này, một luật sư hình sự giỏi đóng vai trò không thể thay thế.

4.1. Bảo vệ quyền lợi pháp lý

Khi bị cáo bị buộc tội, họ thường không hiểu hết các quyền lợi của mình, cũng như các thủ tục pháp lý phức tạp liên quan đến vụ án. Một luật sư hình sự giỏi sẽ giúp bị cáo hiểu rõ quyền lợi và nghĩa vụ của mình, từ quyền im lặng, quyền được bảo vệ bởi luật pháp, đến quyền yêu cầu xét xử công bằng. Luật sư sẽ đảm bảo rằng bị cáo không bị lạm dụng trong suốt quá trình điều tra, xét xử và có thể bảo vệ mình đúng đắn trước những cáo buộc.

4.2. Đảm bảo quy trình xét xử công bằng

Mỗi phiên tòa đều có thể mang lại những rủi ro không lường trước, đặc biệt là khi bị cáo không có kiến thức sâu về luật pháp. Một luật sư hình sự giỏi sẽ theo sát mọi giai đoạn của vụ án, từ điều tra cho đến khi xét xử, đảm bảo rằng quá trình diễn ra công bằng và không có sự thiên vị. Họ sẽ theo dõi các thủ tục tố tụng, bảo vệ bị cáo trước các hành vi vi phạm quyền lợi và đưa ra những yêu cầu hợp lý để đảm bảo một xét xử công bằng.

4.3. Chống lại các cáo buộc sai sự thật

Trong nhiều vụ án hình sự, cáo buộc có thể dựa trên những thông tin sai lệch hoặc thiếu chứng cứ thuyết phục. Một luật sư hình sự giỏi có khả năng phát hiện những điểm yếu trong hồ sơ vụ án, tìm kiếm và cung cấp các chứng cứ có lợi cho bị cáo. Họ sẽ đưa ra các lập luận thuyết phục, phản biện lại các chứng cứ bất lợi, nhằm chứng minh rằng bị cáo không phạm tội hoặc mức độ phạm tội không nghiêm trọng như cáo buộc.

4.4. Giảm nhẹ hình phạt

Một luật sư hình sự có kinh nghiệm sẽ biết cách xây dựng chiến lược bào chữa hợp lý để giảm nhẹ mức án cho bị cáo. Thông qua các thủ tục thương lượng với công tố viên, họ có thể đạt được thỏa thuận giảm án hoặc đổi mức tội danh. Nếu có tình tiết giảm nhẹ (như bị cáo có tiền sử là người lương thiện, chưa từng phạm tội), luật sư có thể yêu cầu giảm án để bị cáo nhận hình phạt nhẹ hơn.

4.5. Đưa ra những chiến lược bào chữa phù hợp

Mỗi vụ án đều có những đặc thù riêng, và việc có một chiến lược bào chữa đúng đắn là yếu tố quyết định sự thành bại trong vụ án. Một luật sư hình sự giỏi sẽ giúp bị cáo xây dựng chiến lược bào chữa hiệu quả, có thể là chứng minh bị cáo vô tội hoặc tìm cách giảm mức án. Họ sẽ phân tích kỹ càng các chứng cứ, đưa ra chiến lược phản biện đối với các chứng cứ bất lợi và xác định các yếu tố có thể ảnh hưởng đến kết quả vụ án.

4.6. Hỗ trợ tâm lý cho bị cáo

Đối diện với cáo buộc hình sự là một thử thách tâm lý vô cùng lớn, có thể khiến bị cáo cảm thấy lo lắng, căng thẳng hoặc hoang mang. Một luật sư hình sự giỏi không chỉ là người tư vấn pháp lý mà còn là người hỗ trợ tâm lý cho bị cáo trong suốt quá trình xét xử. Họ giúp bị cáo cảm thấy tự tin hơn vào khả năng của mình, đưa ra lời khuyên về cách cư xử trong suốt quá trình điều tra và xét xử.

4.7. Có chuyên môn cao và kiến thức sâu rộng

Một luật sư hình sự giỏi có kiến thức chuyên sâu về pháp luật hình sự, các quy định về thủ tục tố tụng và các tình huống pháp lý phức tạp. Họ hiểu rõ về cách thức hoạt động của hệ thống pháp lý và biết cách tận dụng các cơ hội để bảo vệ quyền lợi của bị cáo. Kỹ năng và kiến thức này không chỉ giúp bảo vệ bị cáo mà còn giúp phát hiện các sai phạm của cơ quan điều tra hoặc tố tụng, từ đó giúp bị cáo có cơ hội được xét xử một cách công bằng hơn.

4.8. Lập kế hoạch và quản lý vụ án tốt hơn

Một vụ án hình sự có thể kéo dài và phức tạp, bao gồm nhiều tình huống, cuộc họp và phiên tòa. Nếu không có người quản lý tốt các bước trong quá trình này, bị cáo có thể mất cơ hội. Luật sư hình sự giỏi có khả năng lập kế hoạch chi tiết cho các bước đi tiếp theo trong vụ án, giúp bị cáo chuẩn bị kỹ lưỡng cho mỗi giai đoạn và tránh những sai sót đáng tiếc.

Mời bạn đọc cùng xem thêm những bài viết hấp dẫn khác của META LAW:

• Top 15 Luật sư giỏi tại Hà Nội kinh nghiệm dày dặn và uy tín trong nghề

4.9. Giúp bị cáo tìm kiếm các giải pháp khác ngoài tòa án

Ngoài việc tham gia vào việc xét xử tại tòa, luật sư hình sự cũng có thể giúp bị cáo tìm kiếm các giải pháp khác, như việc hòa giải, đàm phán với các bên liên quan hoặc thương lượng với công tố viên để đạt được thỏa thuận có lợi nhất cho bị cáo.

Như vậy, vai trò của luật sư hình sự trong việc bảo vệ quyền lợi của bị cáo là không thể phủ nhận. Họ không chỉ giúp đảm bảo quá trình xét xử công bằng mà còn là người đồng hành đáng tin cậy giúp bị cáo vượt qua thử thách lớn nhất trong cuộc đời.

Nếu bạn hoặc người thân đang gặp phải các cáo buộc hình sự, đừng để cơ hội bảo vệ mình trôi qua. Hãy tìm ngay một luật sư giỏi về hình sự, uy tín và có kinh nghiệm để được tư vấn, bảo vệ quyền lợi pháp lý một cách tốt nhất. Liên hệ » Hotline: 0869.898.809. Nhờ sự hỗ trợ từ luật sư hình sự giỏi, bạn sẽ có một cơ hội công bằng hơn để bảo vệ chính mình trước pháp luật.